Celem projektu „Mitologia grecka – konteksty kulturowe”, zorganizowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0  z klasą V a, było zainteresowanie uczniów tekstami lektur obowiązkowych – mity greckie, jak i rozwinięcie wiedzy o konteksty kulturowe. Ważnym aspektem podjętych działań było uświadomienie znaczenia mitologii w kulturze, sztuce i języku. Wskazanie lektur i dzieł sztuki, w których do dziś żywa jest mitologia lub niezbędna jej znajomość do właściwego odczytania. Projekt był realizowany podczas godzin wychowawczych, zajęć języka polskiego oraz plastyki.

Punktem wyjścia były zajęcia historii w klasie piątej nawiązujące swą tematyką do starożytnej Grecji. W oparciu o tę wiedzę uczniowie wprowadzeni zostali w świat starożytnej kultury greckiej, ze szczególnym naciskiem na powiązania architektury, rzeźby i malarstwa ceramicznego z mitologią grecką. Uczniowie poznali panującą w ówczesnym czasie religię politeistyczną, zestawiając ją z wyznawaną dziś przez siebie wiarą (monoteizm). Zauważyli potrzebę człowieka każdego okresu wyjaśnienia sobie odpowiedzi na pytania natury egzystencjalnej, a także pragnienie otaczania się pięknem – tworzenia. Zrozumieli pojęcie budowli sakralnej poświęconej konkretnym bóstwom, poznali porządki architektoniczne: dorycki, joński i koryncki. Wykonali pracę plastyczną – rzeźby kolumn greckich. Na kolejnych zajęciach rozszerzyli wiedzę o najważniejsze dzieła rzeźbiarskie i malowidła. Poznali jeden z siedmiu cudów świata – „Zeusa Olimpijskiego” autorstwa Fidiasza. Dowiedzieli się, czemu służyły ówczesne przedstawienia bóstw. Poznali zasadę kontrapostu oraz idealne proporcje ciała ludzkiego (zwłaszcza rzeźby okresu klasycznego – „Dyskobol”, „Doryforos”). Zostali zapoznani z poszczególnymi mitami nawiązującymi do oglądanych rzeźb („Grupa Laokoona” czy „Atena”). Uczniowie wysłuchali treści mitu o powstaniu świata na podstawie „Mitologii” Jana Parandowskiego. Poznali typy malarstwa wazowego i przeznaczenie waz. Wykonali pracę plastyczną – kolaż przedstawiający bogów greckich i ich atrybuty na wazie w stylu czarno- lub czerwonofigurowym. Na zakończenie cyklu zajęć nauczyciel nawiązał do współczesnych sposobów wykorzystania motywów mitologicznych, chociażby w pokazach wiodących domów mody, których tłem niejednokrotnie są starożytne świątynie greckie.

Zajęcia języka polskiego przeznaczone były głównie na poznanie kilku najważniejszych utworów autorstwa Wandy Markowskiej, Zygmunta Kubiaka, Jana Parandowskiego czy Aresa i Nikosa Chadzinikolau (powstanie świata, człowieka – mit o Prometeuszu, mit o Syzyfie, Tezeuszu, Demeter i Korze, wojnie trojańskiej, podróży Odyseusza, mit o Dedalu i Ikarze, Orfeuszu i Eurydyce czy Heraklesie). Poznali definicję mitologii, mitu. Dzięki poznaniu mitów o powstaniu świata, człowieka, pór roku czy zjawisk atmosferycznych dowiedzieli się, jakie wyróżniamy rodzaje mitów, jakie pełniły one funkcje. Poznali najważniejsze frazeologizmy i ich pochodzenie. Nauczyli się stosować je we właściwym kontekście w różnorodnych formach wypowiedzi. Zajęcia językowe połączone były z działaniem plastycznym – tworzenie logo i nazwy firmy, które nawiązywałyby do poszczególnych postaci mitologicznych, ich atrybutów czy miejsc pochodzenia mitologicznego. Uczniowie nauczyli się szukać nawiązań do mitologii w otaczającej ich rzeczywistości, dostrzegając chociażby związki z mitologią nazw sklepu z biżuterią Pandora czy szeregu domów pogrzebowych Hades. Po omówieniu mitu o Dedalu i Ikarze poznali inne teksty literackie (wiersze, teksty piosenek), obrazy czy film animowany „Marzyciel”, które w różnorodny sposób nawiązywały do tegoż mitu. Zrozumieli pojęcie kontekstu kulturowego. Nauczyli się interpretować teksty kultury przez pryzmat znajomości mitu, do którego się odwołują, charakteryzować postawę bohatera, oceniać świat wyznawanych przez niego wartości. Dowiedzieli się, czym jest postawa ikaryjska. Tworzyli teksty argumentacyjne w oparciu o poznany mit.

Po omówieniu wszystkich planowanych mitów zostali zachęceni do dalszego korzystania z zasobów bibliotecznych i samodzielnego przeczytania dłuższych tekstów literatury współczesnej, takich jak „Dwanaście prac Herkulesa” Agathy Christie czy serii książek Ricka Riordana o Percym Jacksonie. Niejednokrotnie uczniowie sięgali też po inne mity wspomnianych wcześniej autorów czy tomy poezji Miłosza, Staffa, Grochowiaka. Podsumowaniem projektu był odbywający się w maju Szkolny Konkurs Mitologiczny, do którego przystąpili chętni uczniowie z całej szkoły. Uczniowie klasy V a zajęli w swojej grupie wiekowej I miejsce (Paulina Policha) oraz III (Julia Gutowska), co wymiernie świadczy o dużym zaangażowaniu w projekt i fascynacji tematyką mitologii. Po ukończeniu projektu możliwa była swego rodzaju jego kontynuacja przez udział uczniów klas IV – VI w przedstawieniu teatralnym „Mity greckie” Poznańskiego Teatru Aktora, które były wystawiane w GCK w Grajewie. Spotkały się w bardzo pozytywnym odbiorem większości widzów i zachęciły do dalszego zgłębiania tematyki.

Emilia Skowronek